Matematiksel Kritik Eşik
- 26 Ara 2019
- 1 dakikada okunur
Direnç egzersizlerinde kritik tork (KT) ve bu de-ğerin zaman-tork hiperbolik modelindeki eğim sabitini veren anaerobik iş kapasitesi (T’), egzersiz şiddeti ve bitkinlik süresi arasındaki ters ilişkiyi or-taya koymuştur. Sonraki yıllarda, bu parametrelerin büyük kas gruplarının katılımıyla gerçekleştirilen eg-zersizlere uyarlanmasıyla kritik güç (KG) ve kritik hız (KH) ile bu kriterlere ait fonksiyonlar (sırasıyla W’ ve D’) tanımlanmıştır. Bu kavramlar “kritik bir metabolik oran” olarak bilinen kritik eşik (KE) değerini verir. Ma-tematiksel temelli bu KE, “yorgunluk oluşmadan uzun süreler devam ettirilebilen en yüksek oran” olarak ni-telendirilir. Bu değer “O2’nin stabil tutulabildiği en yüksek egzersiz şiddeti” olarak fizyolojik bir temele oturtulmuştur. Dolayısıyla KE, çok ağırdan (-very he-avy) şiddetli (-severe) egzersiz alanına geçişin sınırı olarak kabul edilir. KE belirlemede kullanılan sabit şiddetli egzersiz sayıları genellikle üç ile yedi arasın-da değişir. Güvenilir ve geçerli bir KE tahmin etmede seçilecek egzersiz şiddetlerinin, şiddetli egzersiz ala-nına ait olup, 1-2 dakikadan 10-12 dakikaya değişen sü-relerde bitkinlik yaratacak düzeylerde olması gerekir. Ancak matematiksel teorilerle açıklanan KE bir miktar düşük geçerliliğe sahip bir performans bileşenidir. KE üzeri egzersiz şiddetlerinde bitkinliğe kadar O2’de izlenen yavaş komponentin her durumda O2maks ile sonlanmayabileceği gösterilmiştir. Bu derleme, ilgili kavramların teorik ve pratik temellerini açıkladıktan sonra, gerçek bir kritik eşik belirlemenin inceliklerini aktarmak amacıyla hazırlanmıştır.
Özgür ÖZKAYA, Görkem Aybars BALCI, Muzaffer ÇOLAKOĞLU
Ege Üniversitesi, Spor Bilimleri Fakültesi, Antrenörlük Eğitimi Bölümü
Comments